Page 70 - เศรษฐกิจและสังคม v2- 2566

68 วารสารเศรษฐกิิจและสังคม

่
์
1. สถานการณ์ความเหล�อมล�าท์าง
ำ
การศกษีา
่
(1) การเขั้าถึึงการศึกษา โอกาสในการเข้าถ้ง
การศ้กษาลื่ดลื่งติามระดับชัั�นทำี�สูงข้�น แลื่ะมีควิามสัมพันธ์

กับสถานะทำางเศรษฐกิจของครัวิเร่อน โดยในปัี 2565
อัติราการเข้าเรียนระดับชัั�นปัระถมศ้กษา อยู่ทำี�ร้อยลื่ะ 89.5

มัธยมศ้กษาติอนติ้น ร้อยลื่ะ 70.9 มัธยมศ้กษาติอนปัลื่าย ด้านวิิทำยาศาสติร์ ได้แก่ กลืุ่่มโรงเรียนวิิทำยาศาสติร์จุฬาภรณ์
(รวิม ปัวิชั.) แลื่ะปัริญญาติรี (รวิม ปัวิส.) อยู่ทำี�ร้อยลื่ะ 64.8 ราชัวิิทำยาลื่ัย มีคะแนนเฉลื่ี�ยการทำดสอบทำางการศ้กษา

แลื่ะ 33.2 ติามลื่ำาดับ ซึ่้�งมีควิามเชั่�อมโยงกับสถานะทำาง ระดับชัาติิขั�นพ่�นฐาน (O-NET) ปัี 2565 สูงกวิ่านักเรียน
1
เศรษฐกิจของครอบครัวิ โดยเฉพาะการศ้กษาติ่อในระดับ ทำี�เรียนในสังกัดอ่�นโดยมีคะแนนเฉลื่ี�ยสูงสุด แลื่ะสูงกวิ่า
ปัริญญาติรี (รวิม ปัวิส.) กลืุ่่มปัระชัากรทำี�มีฐานะควิามเปั็นอยู่ 50 คะแนน ในทำุกรายวิิชัาสอดคลื่้องกับผลื่การทำดสอบ PISA
ดีทำี�สุด (decile 10) มีอัติราการเข้าเรียนระดับปัริญญาติรี ปัี 2561 ทำี�สะทำ้อนวิ่าโรงเรียนทำี�เน้นวิิทำย์ มีคะแนน

(รวิม ปัวิส.) อยู่ทำี�ร้อยลื่ะ 73.6 ขณ์ะทำี�กลืุ่่มปัระชัากรทำี�มีฐานะ ผลื่การทำดสอบ PISA สูงกวิ่าโรงเรียนภายใติ้สังกัดอ่�น
ควิามเปั็นอยู่ด้อยทำี�สุด (decile 1) สามารถเข้าเรียนระดับ 2) กลืุ่่มนักเรียนทำี�ศ้กษาในพ่�นทำี�เม่อง มีคะแนนเฉลื่ี�ย

ปัริญญาติรี (รวิม ปัวิส.) ได้เพียงร้อยลื่ะ 9.1 มีสัดส่วินติ่างกัน ผลื่การทำดสอบทำางการศ้กษาสูงกวิ่านักเรียนในพ่�นทำี�ชันบทำ
2
8.1 เทำ่า เพิ�มข้�นจากปัี 2564 ทำี�ติ่างกัน 5.8 เทำ่า สะทำ้อน แลื่ะ 3) กลืุ่่มนักเรียนทำี�ศ้กษาในโรงเรียนขนาดให้ญ่พิเศษ
การเพิ�มข้�นของควิามเห้ลื่่�อมลื่ำ�าระห้วิ่างสถานะทำางเศรษฐกิจ มีคะแนนเฉลื่ี�ยสูงสุดในทำุกวิิชัารองลื่งมาค่อนักเรียน
ทำี�ส่งผลื่ติ่อการเข้าถ้งโอกาสทำางการศ้กษา ในโรงเรียนขนาดให้ญ่ โรงเรียนขนาดกลื่าง แลื่ะโรงเรียน

(2) คุณภาพัการศึกษา มีควิามเห้ลื่่�อมลื่ำ�าระห้วิ่าง ขนาดเลื่็ก ติามลื่ำาดับ สะทำ้อนให้้เห้็นควิามเห้ลื่่�อมลื่ำ�า
สังกัด พ่�นทำี� แลื่ะขนาดโรงเรียน ดังนี� 1) กลืุ่่มนักเรียน ด้านคุณ์ภาพการศ้กษาระห้วิ่างขนาดโรงเรียน ซึ่้�งสาเห้ติุ

สังกัดโรงเรียนทำี�มีวิัติถุปัระสงค์ในการส่งเสริมการเรียน ส่วินห้น้�งเกิดจากนโยบายการจัดสรรทำรัพยากรทำาง

อัตราการเขาเรียนสุทธิระดับปริญญาตรี (รวม ปวส.) ป 2565
อัตราการเข้าเร่ยนสู่่ที่ธิระดับุป็ริญญาตร่ (รวมุ่ ป็วสู่.) ป็ี 2565

80 73.6
70
60
50
40
30
20 9.1
10
0
ฐานะความเปนอยูดีที่สุด (decile 10) ฐานะความเปนอยูดอยที่สุด (decile 1)

ทำี�มา : ข้อมูลื่การสำารวิจภาวิะเศรษฐกิจแลื่ะสังคมของครัวิเร่อน สำานักงานสถิติิแห้่งชัาติิ
ปัระมวิลื่ผลื่โดย กองพัฒนาข้อมูลื่แลื่ะติัวิชัี�วิัดสังคม สศชั.

1 คะแนนเฉลื่ี�ยการทำดสอบทำางการศ้กษาระดับชัาติิขั�นพ่�นฐาน (O-NET) ชัั�น ม. 3 ปัี 2565 วิิชัาภาษาไทำย ภาษาอังกฤษ คณ์ิติศาสติร์ วิิทำยาศาสติร์

ที่มา : ขอมูลการสํารวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน สํานักงานสถติแหงชาติ
ิ
2 โรงเรียนขนาดให้ญ่พิเศษ (นักเรียนติั�งแติ่ 2,500 คนข้�นไปั) โรงเรียนขนาดให้ญ่ (จำานวินนักเรียน 1,500–2,499 คน) โรงเรียนขนาดกลื่าง (จำานวินนักเรียน 500–1,499 คน)
ประมวลผลโดย กองพฒนาขอมลและตวชีวัดสังคม สศช.
แลื่ะโรงเรียนขนาดเลื่็ก (จำานวินนักเรียน 1-499 คน) ั  ู ั ้
ี
ี่
ื้
(2) คุณภาพการศึกษา มความเหลื่อมล้ําระหวางสังกัด พนท และขนาดโรงเรียน ดังนี้ 1) กลุมนักเรียน
ี


ุ

ี

ั
สังกดโรงเรียนทมวัตถประสงคในการสงเสริมการเรียนดานวิทยาศาสตร ไดแก โรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัย
่
มคะแนนเฉลียการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ป 2565 สูงกวานักเรียนทเรียนในสังกด
ี
่
ั
ั
ื
่
้
้
ี
ึ
ิ
ั
1
อน โดยมคะแนนเฉลียสูงสุด0 และสูงกวา 50 คะแนนในทุกรายวิชา สอดคลองกับผลการทดสอบ PISA ป 2561
่
ี
ื
่
ท่สะทอนวาโรงเรียนทเนนวิทย มคะแนนผลการทดสอบ PISA สูงกวาโรงเรียนภายใตสังกัดอ่น 2) กลุมนักเรียน
ี
ี
่

ี
ื
ที่ศึกษาในพื้นทเมือง มีคะแนนเฉลี่ยผลการทดสอบทางการศึกษาสูงกวานักเรียนในพื้นที่ชนบท และ 3) กลุมนักเรียน
ี่
2

ี
่
ทศึกษาในโรงเรียนขนาดใหญพเศษ1 มีคะแนนเฉลี่ยสูงสุดในทุกวิชา รองลงมาคือนักเรียนในโรงเรียนขนาดใหญ
ิ

โรงเรียนขนาดกลาง และโรงเรียนขนาดเล็ก ตามลําดบ สะทอนใหเห็นความเหลื่อมล้ําดานคณภาพการศกษา
ุ
ั
ึ
3
ิ
ึ
ระหวางขนาดโรงเรียน ซงสาเหตุสวนหนึ่งเกดจากนโยบายการจัดสรรทรัพยากรทางการศกษา2 โดยรายงานผล
ึ่
4
การทดสอบ PISA ป 25613 พบวาไทยมีความแตกตางดานอุปกรณทางการศึกษาและบุคลากรระหวางโรงเรียน
ิ

ั
ยากจนกบโรงเรียนร่ํารวยคอนขางมาก รวมถึงมีความแตกตางของการเขาถึงคอมพิวเตอรและอนเทอรเน็ตระหวาง
5
ั
์
ึ
โรงเรียน และนําไปสูความเหลื่อมล้ําของผลสัมฤทธิทางการศึกษา สอดคลองกบรายงานผลการศกษาทางวิชาการ 4
ทพบวาความเหลื่อมล้ําดานทรัพยากรทางการศกษาของสถานศกษา สงผลกระทบตอผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
ึ
ึ
ี่
ึ
ั
อยางมีนัยสําคญทางสถิติ โดยโรงเรียนทมีความพรอมดานทรัพยากรทางการศกษามาก มีแนวโนมทจะมผลสัมฤทธิ ์
ี
่
่
ี
ี

ั

้

่
ทางการเรียนสูง นอกจากนี ผูปกครองทมความพรอมมกจะสงบุตรหลานเขาเรียนในโรงเรียนขนาดใหญ
ี
ี
ี
็
่
ึ่

ี่

ซงสวนมากตั้งอยูในเขตเทศบาล เด็กทตองเรียนในโรงเรียนขนาดเล็กจึงเปนเดกดอยโอกาสทผูปกครองขาดความ

ํ
ึ
พรอมในการสนับสนุนการศกษาของนักเรียน5 สะทอนใหเห็นถึงความเหลือมล้าดานคุณภาพการศึกษาทีเชือมโยง
่
่
่
6
กบการจัดสรรทรัพยากรทางการศกษา
ึ
ั

1 คะแนนเฉลี่ยการทดสอบทางการศกษาระดับชาติขั้นพนฐาน (O-NET) ชั้น ม. 3 ป 2565 วิชาภาษาไทย ภาษาอังกฤษ คณิตศาสตร วิทยาศาสตร
ึ
ื้
2 โรงเรียนขนาดใหญพิเศษ (นักเรียนตั้งแต 2,500 คนขึ้นไป) โรงเรียนขนาดใหญ (จํานวนนักเรียน 1,500 – 2,499 คน) โรงเรียนขนาดกลาง (จํานวนนักเรียน
500 – 1,499 คน) และโรงเรียนขนาดเลก (จํานวนนักเรียน 1 - 499 คน)
็
3 ทรัพยากรทางการศกษา หมายถึง สิ่งตาง ๆ ที่ทําใหการจัดการศึกษาดําเนินไปได ประกอบดวยปจจัยหลัก 4 ดาน ไดแก คน (Man) เงิน (Money) วัสดุสิ่งของ
ึ
(Materials) และ การจัดการ (Management) ครอบคลุมไปถึงเทคโนโลยีและภูมิปญญา
4 รายงานผลการประเมินการอาน คณิตศาสตร และวิทยาศาสตร PISA ป 2561 ,สถาบนสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.).

ี
ั
5 ทินลัคน บัวทอง (2561). การประเมินผลกระทบของความเหลื่อมล้ําดานทรัพยากรทางการศึกษา ตอผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนประถมศึกษาตอนตน
ในจังหวัดตาก.วิทยานิพนธ ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
6 อิทธิพล พลเหยมหาญ. (2562). บทความทางวิชาการ “โรงเรียนมัธยมขนาดเล็ก ปญหาใหญของการศึกษาไทย”. วารสารสถาบันวิจัยพิมลธรรม .ปที่ 6 ฉบับที่
้
ี

2 (กรกฎาคม-ธันวาคม 2562).
2