Page 71 - เศรษฐกิจและสังคม v2- 2566

วารสารเศรษฐกิิจและสังคม 69

ี
้
�
ั
ี
4
การศ้กษา โดยรายงานผลื่การทำดสอบ PISA ปัี 2561 โดยโรงเรยนทำมควิามพร้อมด้านทำรพยากรทำางการศกษามาก
ี
3
ั
ิ
ี
�
ี
พบวิ่าไทำยมีควิามแติกติ่างด้านอุปักรณ์์ทำางการศ้กษา มแนวิโน้มทำจะมผลื่สมฤทำธ�ทำางการเรยนสูง นอกจากน� ี
ี
ี
ี
ั
แลื่ะบุคลื่ากรระห้วิ่างโรงเรียนยากจนกับโรงเรียนรำ�ารวิย ผู้ปักครองทำมควิามพร้อมมกจะส่งบุติรห้ลื่านเข้าเรยน
ี
�
ี
้
�
ี
ั
ค่อนข้างมาก รวิมถ้งมีควิามแติกติ่างของการเข้าถ้ง ในโรงเรยนขนาดให้ญ่ ซึ่งส่วินมากติ�งอยู่ในเขติเทำศบาลื่
�
ี
ี
คอมพิวิเติอร์แลื่ะอินเทำอร์เน็ติระห้วิ่างโรงเรียน แลื่ะนำาไปัสู่ เด็กทำติ้องเรยนในโรงเรยนขนาดเลื่็กจงเปั็นเด็กด้อยโอกาส
ี
้
ี
�
ควิามเห้ลื่่�อมลื่ำ�าของผลื่สัมฤทำธิ�ทำางการศ้กษา สอดคลื่้องกับ ทำผู้ปักครองขาดควิามพร้อมในการสนับสนุนการศกษาของ
้
รายงานผลื่การศ้กษาทำางวิิชัาการ ทำี�พบวิ่าควิามเห้ลื่่�อมลื่ำ�า นักเรียน สะทำ้อนให้้เห้็นถงควิามเห้ลื่่อมลื่ำ�าด้านคุณ์ภาพ
้
5
�
6
้
ด้านทำรัพยากรทำางการศ้กษาของสถานศ้กษา ส่งผลื่กระทำบ การศกษาทำเชั่อมโยงกบการจดสรรทำรพยากรทำางการศกษา
ี
�
้
ั
ั
�
ั
ติ่อผลื่สัมฤทำธิ�ทำางการเรียนอย่างมีนัยสำาคัญทำางสถิติิ
คะแนนสู่อบุ PISA ของรักเร่ยนไที่ย คะแนนเฉัล่�ยการที่ดสู่อบุที่างการศึกษ์าขั�นพั่�นฐาน (O-NET)
จำาแนกตามุ่กล่�มุ่โรงเร่ยน (PISA 2018) ชั�นมุ่ัธยมุ่ศึกษ์าป็ีที่่� 3 จำาแนกตามุ่ขนาดโรงเร่ยน
ทำมา : สถาบันทำดสอบทำางการศกษาแห้่งชัาติ ิ
ี
้
�
ที่มา : สถาบันทดสอบทางการศึกษาแหงชาติ
ิ

ิ
ที่มา : ผลการประเมนการอาน คณตศาสตร และวทยาศาสตร PISA 2018 ,
ิ
ที่มา : สถาบันทดสอบทางการศึกษาแหงชาติ
ิ

ิ
ที่มา : ผลการประเมนการอาน คณตศาสตร และวทยาศาสตร PISA 2018 ,
ิ
ี
ทำมา : ผลื่การปัระเมนการอ่าน คณ์ติศาสติร์
ิ
�
ิ
ั
ำ
ิ
2. การดําเนินงานของภาครัฐ 2. การดาเนนงานของภาครฐ

ิ
แลื่ะวิทำยาศาสติร์ PISA 2018, สสวิทำ.

2. การดาเนินงานดานการลดความเหลือมล้าทางการศกษา มงเนนการสรางโอกาสการเขาถึงการศึกษา และ
การดําเนินงานของภาครัฐ
การดำาเนินงานด้านการลื่ดควิามเห้ลื่่�อมลื่ำ�าทำาง

ํ
ึ
่
ุ
ํ
การศ้กษา มุ่งเน้นการสร้างโอกาสการเข้าถ้งการศ้กษา
ํ
ี่ดานการลดความเหลือมล้าทางการศึกษา มุงเนนการสรางโอกาสการเขาถึงการศึกษา และ
แลื่ะบริการด้านการศ้กษาทำี�มีคุณ์ภาพ มีโครงการห้ลื่ัก คาใชจาย
การดาเนินงาน
ี
ี
ุ
ึ
ํ
ื
บริการดานการศกษาทมคณภาพ มโครงการหลักในการสนับสนุนการศกษา คอ โครงการสนับสนุน
่
ึ
ั
้
้
ื
้
ึ
ในการจัดการศกษาตงแตระดบอนุบาลจนจบการศกษาขนพนฐาน (เรียนฟรี 15 ป) โดยจัดสรรงบประมาณ 
ั

ั
ึ
ในการสนับสนุนการศ้กษา ค่อ โครงการสนับสนุนค�าใช้จ�าย
ื
ี่
บริการดานการศกษาทมคณภาพ มโครงการหลักในการสนับสนุนการศกษา คอ โครงการสนับสนุนคาใชจาย
ี
ึ
ึ
ี
ุ
ในการจัดำการศึกษาต่ำั�งแต่ำ�ระดำับอนุบาลื่จนจบการศึกษา

ึ
โครงการสนับสนุนคาใชจายในการจัดการศกษา 5 รายการ (คาจัดการเรียนการสอน คาหนังสือเรียนคาอปกรณ 


ุ

ั
้
ในการจัดการศกษาตงแตระดบอนุบาลจนจบการศกษาขนพนฐาน (เรียนฟรี 15 ป) โดยจัดสรรงบประมาณ

้
ึ
ั
ื
ึ
ั
้
ข้ั�นพ่�นฐาน (เร่ยนฟร่ 15 ปี) โดยจัดสรรงบปัระมาณ์โครงการ
ิ
ั

้
ี

การเรียน คาเครื่องแบบนักเรียน และคากจกรรมพฒนาผูเรียน) นอกจากนี มโครงการสําคัญในการสนับสนุน ุ 


ึ
โครงการสนับสนุนคาใชจายในการจัดการศกษา 5 รายการ (คาจัดการเรียนการสอน คาหนังสือเรียนคาอปกรณ


สนับสนุนค่าใชั้จ่ายในการจัดการศ้กษา 5 รายการ (ค่าจัด
ั

ทนการศกษา ไดแก โครงการพฒนาระบบหลักประกนความเสมอภาคทางการศกษา (ทนเสมอภาค) เปนมาตรการ
ุ
ึ
ั

ุ
ึ
การเรียนการสอน ค่าห้นังส่อเรียนค่าอุปักรณ์์การเรียน
้

ี
ั
ิ
การเรียน คาเครื่องแบบนักเรียน และคากจกรรมพฒนาผูเรียน) นอกจากนี มโครงการสําคัญในการสนับสนุน

ึ
ี
ุ
เชิงปองกันทเนนใหความชวยเหลือเดกและเยาวชนในระบบการศกษาทขาดแคลนทนทรัพย โครงการทนนวัตกรรม
่
ุ
็
ี
่
ค่าเคร่�องแบบนักเรียน แลื่ะค่ากิจกรรมพัฒนาผู้เรียน)
ั
ึ
ุ

ั
ึ
ุ

ทนการศกษา ไดแก โครงการพฒนาระบบหลักประกนความเสมอภาคทางการศกษา (ทนเสมอภาค) เปนมาตรการ
ี
3 ทำรัพยากรทำางการศ้กษา ห้มายถ้ง สิ�งติ่าง ๆ ทำี�ทำำาให้้การจัดการศ้กษาดำาเนินไปัได้ ปัระกอบด้วิยปััจจัยห้ลื่ัก 4 ด้าน ได้แก่ คน (Man) เงิน (Money) วิัสดุสิ�งของ สใหไดรับ
ุ
้
ึ
ึ

ุ
สายอาชีพชันสูง สนับสนุนทนการศกษาใหแกนักเรียนหรือนักศกษาทขาดแคลนทนทรัพย หรือดอยโอกา
่
็
(Materials) แลื่ะ การจัดการ (Management) ครอบคลืุ่มไปัถ้งเทำคโนโลื่ยีแลื่ะภูมิปััญญาบการศึกษาทีขาดแคลนทุนทรัพย โครงการทุนนวัตกรรม
เชิงปองกันทเนนใหความชวยเหลือเดกและเยาวชนในระบ
่
ี
่
ึ
โอกาสในการพัฒนาและศึกษาตอในระดบสูงกวาการศึกษาภาคบังคับ รวมถง โครงการสรางโอกาสทางการศกษา
ั
ึ
4 รายงานผลื่การปัระเมินการอ่าน คณ์ิติศาสติร์ แลื่ะวิิทำยาศาสติร์ PISA ปัี 2561, สถาบันส่งเสริมการสอนวิิทำยาศาสติร์แลื่ะเทำคโนโลื่ยี (สสวิทำ.).
ึ
ี
้
5 ทำินลื่ัคน์ บัวิทำอง (2561). การปัระเมินผลื่กระทำบของควิามเห้ลื่่�อมลื่ำ�าด้านทำรัพยากรทำางการศ้กษา ติ่อผลื่สัมฤทำธิ�ทำางการเรียนของนักเรียนปัระถมศ้กษาติอนติ้นใน อยโอกาสใหไดรับ
่
ุ
ึ
สายอาชีพชันสูง สนับสนุนทนการศกษาใหแกนักเรียนหรือนักศกษาทขาดแคลนทนทรัพย หรือด
ุ
ื

่
่
ี

สําหรับนักเรียนในพนทหางไกล เปนครูรุนใหม: โครงการครูรัก(ษ)ถน เปนการสนับสนุนกระบวนการผลิตและ
้

ิ
จังห้วิัดติาก.วิิทำยานิพนธ์ ปัริญญาศ้กษาศาสติรมห้าบัณ์ฑ์ิติ มห้าวิิทำยาลื่ัยสุโขทำัยธรรมาธิราชั.
ั
ึ
โอกาสในการพัฒนาและศึกษาตอในระดบสูงกวาการศึกษาภาคบังคับ รวมถง โครงการสรางโอกาสทางการศกษา
6 อิทำธิพลื่ พลื่เห้ี�ยมห้าญ. (2562). บทำควิามทำางวิิชัาการ “โรงเรียนมัธยมขนาดเลื่็ก ปััญห้าให้ญ่ของการศ้กษาไทำย”. วิารสารสถาบันวิิจัยพิมลื่ธรรม .ปัีทำี� 6 ฉบับทำี� 2

่
ี
ื
้
ุ
่
้
ี

พัฒนาครูรุนใหมทมีคณภาพตามความตองการของโรงเรียนในพนทีหางไกล นอกจากนี ยังมการพฒนาระบบ ึ
ั
(กรกฎาคม-ธันวิาคม 2562).
ื
ิ



สําหรับนักเรียนในพนทหางไกล เปนครูรุนใหม: โครงการครูรัก(ษ)ถน เปนการสนับสนุนกระบวนการผลิตและ
่
ี
้
่
ขอมูลเพื่อสํารวจนักเรียนในระบบโรงเรียน ไดแก โครงการพานองกลับมาเรียน เพื่อปองกนและลดปญหาการตกหลน
ั

ื
้
่
ั
่
พัฒนาครูรุนใหมทมีคณภาพตามความตองการของโรงเรียนในพนทีหางไกล นอกจากนี ยังมการพฒนาระบบ
้
ี

ุ
ี
้
ั
และออกกลางคนของผูเรียนระดบการศกษาขนพนฐาน อกทังใหความสําคัญกบการพฒนาสถานศึกษาเชิงพนที
ี
ั
ั
ื
ื
้
ึ
้
้
ั

ั
่

ึงกันและลดปญหาการตกหลน
ขอมูลเพื่อสํารวจนักเรียนในระบบโรงเรียน ไดแก โครงการพานองกลับมาเรียน เพื่อปอ
ุ
ผานการดําเนินโครงการโรงเรียนคณภาพ ประกอบดวย โรงเรียนคณภาพระดบประถมศกษา โรงเรียนคณภาพ

ุ
ั
ุ
้
ระดบมธยมศกษา และโรงเรียนทสามารถดารงตนอยูไดอยางมคณภาพ (Stand Alone) ซงตั้งอยูในพนทหางไกลชิงพืนที
้
้
ั และออกกลางคันของผูเรียนระดับการศึกษาขันพืนฐาน อีกทังใหความสําคัญกับการพัฒนาสถานศึกษาเ
้
่
ึ่
ุ
ื้
ี่
ี

ํ

ั
่
ี
ึ
ทุรกันดาร พื้นที่สูง บนเกาะ ุ  ุ ั ึ ุ
ผานการดําเนินโครงการโรงเรียนคณภาพ ประกอบดวย โรงเรียนคณภาพระดบประถมศกษา โรงเรียนคณภาพ
ึ
่
ี
ั
ระดบมธยมศกษา และโรงเรียนทสามารถดารงตนอยูไดอยางมคณภาพ (Stand Alone) ซงตั้งอยูในพนทหางไกล
ํ
3. ั ชองวางในการลดความเหลื่อมล้ําทางการศึกษา   ี ุ ึ่ ื้ ี่

ทุรกันดาร พื้นที่สูง บนเกาะ

ี
ํ
จากการดาเนินงานขางตน ยังมชองวางทางนโยบาย ประกอบดวย (1) การจัดสรรทรัพยากรทาง


3.

ชองวางในการลดความเหลื่อมล้ําทางการศึกษา

ั
ั

การศึกษาเปนลกษณะ Supply-driven และมความแตกตางกนระหวางโรงเรียนทมขนาดตางกัน โดยเฉพาะ
ี
ี
่
ี
ั้
ึ
ึ
ื้
เมอพิจารณา “โครงการสนับสนุนคาใชจายในการจัดการศกษาตั้งแตระดับอนุบาลจนจบการศกษาขนพนฐาน

่
ื

จากการดาเนินงานขางตน ยังมชองวางทางนโยบาย ประกอบดวย (1) การจัดสรรทรัพยากรทาง
ํ
ี



ึ
ึ
(เรียนฟรี 15 ป)” พบวา ในป 2565 ภาครัฐจัดสรรงบประมาณสนับสนุนดานการศกษาสูงถง 75,135 ลานบาท


ี
่
ี
ั
การศึกษาเปนลกษณะ Supply-driven และมความแตกตางกนระหวางโรงเรียนทมขนาดตางกัน โดยเฉพาะ
ั
ี
ึ
แตยังพบปญหาคณภาพการศกษา และปญหาความเหลื่อมล้ําดานคณภาพสถานศกษาจากขนาดสถานศกษา
ุ

ุ
ึ
ึ

ึ
ึ
ื
่
ั้
เมอพิจารณา “โครงการสนับสนุนคาใชจายในการจัดการศกษาตั้งแตระดับอนุบาลจนจบการศกษาขนพนฐาน
่
ุ
ั

ิ
ั้
ึ
ิ
ทีแตกตางกน ทงนี้ สวนหนึ่งเกดจากการจัดสรรงบประมาณดานการศกษาทีใชรูปแบบการจัดสรรเงนอดหนุน ื้
่
(เรียนฟ
7รี 15 ป)” พบวา ในป 2565 ภาครัฐจัดสรรงบประมาณสนับสนุนดานการศึกษาสูงถึง 75,135 ลานบาท

รายหัว6 ซึ่งเอื้อตอโรงเรียนขนาดใหญมากกวาโรงเรียนขนาดเล็ก อีกทังยังไมสามารถตอบโจทยความตองการ

้
ึ
ุ
ุ
ึ

แตยังพบปญหาคณภาพการศกษา และปญหาความเหลื่อมล้ําดานคณภาพสถานศกษาจากขนาดสถานศกษา
ั
ั
ึ่
ั
ึ
่
ี
ทีแทจริงของสถานศกษา ซงมบริบท ความพรอม และความตองการการพฒนาแตกตางกน (2) การพฒนาครู ึ
ทีแตกตางกน ทงนี้ สวนหนึ่งเกดจากการจัดสรรงบประมาณดานการศกษาทีใชรูปแบบการจัดสรรเงนอดหนุน
ั้
่
่
ิ
ิ
ึ

ั
ิ
ํ
ั้
ั
ี
มปญหาในเชงระบบ ทงดานการผลิตกาลังคน และการพฒนาครูใหมีคุณภาพ ปจจุบันการจัดสรรอตรากาลัง ุ
ั

ํ
7
รายหัว6 ซึ่งเอื้อตอโรงเรียนขนาดใหญมากกวาโรงเรียนขนาดเล็ก อีกทังยังไมสามารถตอบโจทยความตองการ
้


ั
่
ทีแทจริงของสถานศกษา ซงมบริบท ความพรอม และความตองการการพฒนาแตกตางกน (2) การพฒนาครู
ี
ึ่
ั
ึ
ั
7
1) ระดับกอนประถมศึกษาไดรับเงนอุดหนุน 1,734 บาท/คน/ป 2) ระดับประถมศึกษา 1,938 บาท/คน/ป 3) ระดับมัธยมศึกษาตอนตน 3,570 บาท/คน/ป
ิ


และ 4) ระดับมัธยมศกษาตอนปลาย 3,876 บาท/คน/ป 
ึ
ั
มปญหาในเชงระบบ ทงดานการผลิตกาลังคน และการพฒนาครูใหมีคุณภาพ ปจจุบันการจัดสรรอตรากาลัง
ี
ํ
ิ
ั้
ํ

ั
3

7 1) ระดับกอนประถมศึกษาไดรับเงนอุดหนุน 1,734 บาท/คน/ป 2) ระดับประถมศึกษา 1,938 บาท/คน/ป 3) ระดับมัธยมศึกษาตอนตน 3,570 บาท/คน/ป

ิ

ึ
และ 4) ระดับมัธยมศกษาตอนปลาย 3,876 บาท/คน/ป 
3