Page 8 - เศรษฐกิจและสังคม v2- 2566
P. 8
6 วารสารเศรษฐกิิจและสังคม
สถานการณ์ความยากจนและความเหล�อมล�า เปั็นชั่วิงทำี�เศรษฐกิจขยายติัวิ ซึ่้�งไม่เคยเกิดข้�นมาก่อน
์
ำ
่
ั
ั
ุ
ั
ของสงคมไท์ยในปัจจบัน เพราะทำี�ผ่านมา สัดส่วินคนจนจะเพิ�มสูงข้�นเฉพาะในชั่วิง
เม่�อพูดถ้งควิามยากจนแลื่ะควิามเห้ลื่่�อมลื่ำ�า ทำี�เกิดวิิกฤติ นอกจากนี� ติั�งแติ่ปัี 2560 เปั็นติ้นมา ภาคใติ้
ในปัระเทำศไทำย คนส่วินให้ญ่น่าจะมีมุมมองติ่อสถานการณ์์ ได้กลื่ายเปั็นภูมิภาคทำี�มีสัดส่วินคนจนสูงทำี�สุดแทำน
ดังกลื่่าวิคลื่้าย ๆ กัน ค่อ ปัระเทำศไทำยปัระสบควิามสำาเร็จ ภาคติะวิันออกเฉียงเห้น่อ
ในการลื่ดควิามยากจนติลื่อดชั่วิง 30 กวิ่าปัีทำี�ผ่านมา สถานการณ์์ทำี�เปัลื่ี�ยนแปัลื่งไปัเห้ลื่่านี� สะทำ้อนถ้ง
ขณ์ะเดียวิกัน ก็เปั็นปัระเทำศทำี�มักจะติิดอันดับติ้น ๆ ของ ปััจจัยสนับสนุนการลื่ดควิามยากจนทำี�เปัลื่ี�ยนไปัจาก
การจัดอันดับปัระเทำศทำี�มีควิามเห้ลื่่�อมลื่ำ�าสูง อย่างไรก็ติาม ในอดีติ โดยรายงานของธนาคารโลื่กในปัี 2563 พบวิ่า
1
สถานการณ์์ควิามยากจนแลื่ะควิามเห้ลื่่�อมลื่ำ�าในปััจจุบัน ในชั่วิงก่อนปัี 2543 การขยายติัวิทำางเศรษฐกิจเปั็นปััจจัย
มีพลื่วิัติทำี�เปัลื่ี�ยนแปัลื่งไปัจากอดีติพอสมควิร ในฐานะทำี� ห้ลื่ักในการลื่ดสัดส่วินคนจน อันเปั็นผลื่จากผลื่ติอบแทำน
สำานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจแลื่ะสังคมแห้่งชัาติิ แรงงานทำี�เพิ�มสูงข้�นติามควิามติ้องการแรงงาน ขณ์ะทำี�
เปั็นห้น่วิยงานทำี�จัดทำำานโยบายแลื่ะติิดติามสถานการณ์์ ในชั่วิงปัี 2543 – 2556 ปััจจัยสำาคัญทำี�ชั่วิยลื่ดควิามยากจน
ดังกลื่่าวิมาอย่างติ่อเน่�อง พอสรุปัสถานการณ์์ได้ดังนี� กลื่ับเปั็นรายได้ภาคเกษติรกรรม ซึ่้�งเพิ�มสูงข้�นจากการ
สำาห้รับสู่ถานการณ์ความุ่ยากจน เม่�อมองภาพ ขยายการผลื่ิติ การเข้าร่วิมในห้่วิงโซึ่่มูลื่ค่าโลื่ก (Global
ระยะยาวิ พบวิ่า สัดส่วินคนจนมีแนวิโน้มลื่ดลื่งในชั่วิง 30 ปัี Value Chains) แลื่ะนโยบายอุดห้นุนราคาสินค้าเกษติร
ทำี�ผ่านมา จากร้อยลื่ะ 50.04 ในปัี 2535 มาเห้ลื่่อเพียง ของรัฐบาลื่ในขณ์ะนั�น สำาห้รับในชั่วิงปัี 2558 เปั็นติ้นมา
ร้อยลื่ะ 5.43 ห้ร่อมีคนจน 3.8 ลื่้านคน ในปัี 2565 ซึ่้�ง ภาพควิามยากจนมีควิามผันผวินสูง สัดส่วินคนจนปัรับติัวิ
ถ่อวิ่าไทำยเปั็นปัระเทำศห้น้�งทำี�ปัระสบควิามสำาเร็จในการ เพิ�มข้�นถ้ง 2 ครั�ง โดยมีปััจจัยห้ลื่ักค่อ การห้ดติัวิของ
ลื่ดควิามยากจน แติ่ห้ากวิิเคราะห้์อย่างลื่ะเอียด โดยเฉพาะ เงินเด่อน รายได้จากธุรกิจ แลื่ะรายได้จากการเกษติร
ในชั่วิงไม่กี�ปัีทำี�ผ่านมา จะพบวิ่า สัดส่วินคนจนกลื่ับ ในเขติชันบทำ
มีการปัรับติัวิเพิ�มข้�น 2 ครั�งระห้วิ่างปัี 2558 – 2561 ทำั�งทำี� ภาพของสถานการณ์์ควิามยากจนในระยะห้ลื่ังนี�
จ้งสะทำ้อนถ้งควิามเปัราะบางของครัวิเร่อนไทำยโดยเฉพาะ
ในกลืุ่่มผู้มีรายได้น้อย ติ่อควิามเสี�ยงทำางเศรษฐกิจแลื่ะ
สิ�งแวิดลื่้อม ซึ่้�งปััจจุบันเกิดข้�นบ่อยครั�งมากข้�นแลื่ะมักจะ
ส่งผลื่กระทำบทำี�รุนแรงยิ�งข้�น ทำำาให้้กลืุ่่มผู้มีรายได้น้อย
ติกสู่ควิามยากจนได้ง่าย แติ่การจะดูวิ่าเรามีปัระชัากร
กลืุ่่มเปัราะบางมากน้อยเทำ่าไร ไม่สามารถดูได้จาก
จำานวินคนจนห้ร่อสัดส่วินคนจน แติ่ติ้องไปัดูทำี�ติัวิเลื่ขของ
คนเก่อบจน ซึ่้�งจำานวินแลื่ะสัดส่วินคนเก่อบจนของ
ปัระเทำศไทำยมีเยอะกวิ่าคนจนแลื่ะลื่ดลื่งชั้ากวิ่า โดยเม่�อ
เปัรียบเทำียบข้อมูลื่คนจนกับคนเก่อบจนของไทำย ในชั่วิง
ปัี 2554 – 2565 สัดส่วินคนจนลื่ดลื่งจากร้อยลื่ะ 13.2
1 ธนาคารโลื่ก (2563). Taking the Pulse of Poverty and Inequality in
Thailand. https://www.worldbank.org/th/country/thailand/pub-
lication/taking-the-pulse-of-poverty-and-inequality-in-thailand
