เมื่อวันที่ 10 – 13 ตุลาคม 2565 UNFPA Asia-Pacific Regional Office ได้จัดการประชุมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง “การใช้บัญชีกระแสการโอนประชาชาติ (NTA) เพื่อความก้าวหน้าของนโยบายทางด้านประชากรและการพัฒนาประเทศ (Using NTA Evidence for Population and Development Policy Advancement in Asia-Pacific)” ณ ห้องประชุม ballroom 3 ชั้น 6 โรงแรม อมารี วอเตอร์เกท กรุงเทพ และผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ Zoom Meeting โดยในส่วนของวันอังคารที่ 11 ตุลาคม 2565 มีการจัดอภิปรายเพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์ระหว่างประเทศต่าง ๆ ในหัวข้อ “การประยุกต์ใช้บัญชีกระแสการโอนประชาชาติ (NTA) ในเชิงนโยบาย (Case Studies & Panel : The Policy Application and Policy Implications of NTA)” มีผู้เข้าร่วมประชุมประมาณ 60 คน จากประเทศกลุ่มเอเชียและแปซิฟิก 15 ประเทศ โดยมีผู้เชี่ยวชาญด้านบัญชีกระแสการโอนประชาชาติ และผู้แทนจากประเทศต่าง ๆ รวมถึงนางสาววรวรรณ พลิคามิน รองเลขาธิการ สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) ร่วมแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในการนำบัญชีกระแสการโอนประชาชาติมาช่วยสะท้อนมุมมองและประเด็นเชิงนโยบายที่สำคัญของประเทศไทย
การประชุมประกอบด้วยการนำเสนอเรื่องการประยุกต์ใช้บัญชีกระแสการโอนประชาชาติ โดยมี Mr.Christophe LE FRANC จาก UNFPA APRO เป็นผู้ดำเนินการอภิปราย โดย Dr.Mun Dim Lai จาก United Nations Population Division กล่าวถึง การประยุกต์ใช้บัญชีกระแสการโอนประชาชาติของ UN โดยการยกตัวอย่างการนำไปใช้ที่สำคัญ อาทิ การวิเคราะห์ผลกระทบทางเศรษฐกิจของการเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยในประเทศต่าง ๆ การคาดประมาณภาระทางการคลังจากการโอนของภาครัฐที่จะเกิดขึ้นในอนาคต รวมทั้งรายงานการวิเคราะห์สถานการณ์และประเด็นต่าง ๆ ทางด้านประชากร เช่น รายงาน the Secretary-General on population and sustainable development, in particular sustained and inclusive economic growth รายงาน the UN Economist Network for the UN 75th Anniversary: Shaping the Trends of Our Time เป็นต้น Dr.Hyun Kyung Kim จากสำนักงานสถิติเกาหลีใต้ (KOSTAT) นำเสนอการจัดทำและประกาศใช้ข้อมูลบัญชีกระแสการโอนประชาชาติเป็นสถิติทางการของประเทศเพื่อเผยแพร่สู่สาธารณะ Dr.Hayashi Reiko จากสถาบันประชากรแห่งชาติและการวิจัยด้านความมั่นคงทางสังคมจากประเทศญี่ปุ่นนำเสนอการนำบัญชีกระแสการโอนประชาติมาประยุกต์ใช้ในการชี้ให้เห็นการเปลี่ยนผ่านจากช่วงการปันผลทางประชากร ระยะแรก ไปสู่ระยะที่ 2 และระยะที่ 3 โดยเฉพาะทางด้านระบบสวัสดิการสังคม การประกันการดูแลระยะยาว (Long-Term Care Insurance: LTCI) ตลอดจนการพัฒนาระบบดูแลระยะยาวสำหรับผู้สูงอายุ การมีส่วนร่วมในตลาดแรงงานของผู้หญิงและการนำเทคโนโลยีเข้ามาช่วยเพิ่มกำลังแรงงานเข้าสู่ตลาดเพื่อชดเชยการลดลงของประชากรในประเทศ และนางสาววรวรรณ พลิคามิน รองเลขาธิการ สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) ร่วมแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในการนำบัญชีกระแสการโอนประชาชาติมาช่วยสะท้อนมุมมองและประเด็นเชิงนโยบายที่สำคัญของประเทศ ตั้งแต่การขับเคลื่อนนโยบาย (Policy Advocacy) การกำหนดนโยบาย (Policy Formulation) และการประเมินผลนโยบาย (Policy Evaluation)
ทั้งนี้ กรณีของประเทศไทยได้มีการจัดทำบัญชีกระแสการโอนประชาชาติ (National Transfer Account: NTA) มาแล้วตั้งแต่ปี 2549 โดยในช่วงแรกเป็นการจัดทำและประมวลผลข้อมูลที่จำกัดอยู่ในเฉพาะกลุ่มนักวิชาการเป็นหลัก ต่อมา สศช. ได้รับมอบหมายจากคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนนโยบายและแผนประชากรให้เป็นหน่วยงานหลักในการจัดทำและพัฒนาบัญชีกระแสการโอนประชาชาติ เพื่อเป็นเครื่องมือสำคัญในการวิเคราะห์ประเด็นเชิงนโยบายด้านผลกระทบทางเศรษฐกิจระหว่างช่วงวัยจากการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากร ซึ่งได้เริ่มดำเนินการจัดทำและเผยแพร่ตั้งแต่ปี 2556 เป็นต้นมา โดยที่ผ่านมาในส่วนของการประเมินผลนโยบายมีการนำบัญชีกระแสการโอนประชาชาติมาใช้ในหลายส่วน อาทิ ความยั่งยืนของรายจ่ายทางด้านสังคมในรายงานภาวะสังคม ไตรมาสที่ 4 ปี 2564 ความเหลื่อมล้ำทางด้านสาธารณสุขในรายงานการวิเคราะห์สถานการณ์ความยากจนและเหลื่อมล้ำของประเทศไทย ปี 2562 การจัดประชุมสัมมนาวิชาการ ประจำปี 2564 ในหัวข้อ “บัญชีกระแสการโอนประชาชาติ (National Transfer Accounts: NTA) กับการจัดสวัสดิการสังคมของประเทศไทย” เป็นต้น นอกจากนี้ ยังนำข้อมูลบัญชีกระแสการโอนประชาชาติมาใช้ในการกำหนดนโยบาย โดยเฉพาะการสะท้อนให้เห็นผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรในมิติต่าง ๆ อย่างชัดเจน เช่น การจัดทำร่างแผนประชากรในช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) เป็นต้น ตลอดจนนำมาเป็นข้อมูลสนับสนุนในการขับเคลื่อนนโยบาย โดยมีการใช้ข้อมูลบัญชีกระแสการโอนประชาชาติเป็นเครื่องมือสำคัญในการชี้ให้เห็นช่องว่างทางด้านนโยบาย กล่าวคือ กลุ่มเด็กอายุ 0 – 4 ปี ได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐน้อยกว่ากลุ่มอื่นอย่างชัดเจน แต่เป็นช่วงวัยสำคัญที่สามารถส่งผลต่อพัฒนาการของเด็กในระยะยาว ทำให้จำเป็นต้องเพิ่มการสนับสนุนผ่านมาตรการเงินอุดหนุนเด็กแรกเกิดที่จะมีส่วนช่วยในการยกระดับคุณภาพชีวิตและส่งเสริมการพัฒนาได้อย่างเหมาะสมและเพียงพอ ซึ่งจากกรณีศึกษาทั้งจากประเทศไทยและประเทศอื่น ๆ นั้น พบว่า บัญชีกระแสการโอนประชาชาติสามารถนำมาใช้ประโยชน์ในการพัฒนานโยบายสาธารณะได้ในหลายมิติ ไม่ว่าจะเป็นมิติทางด้านเศรษฐกิจ การศึกษา สุขภาพ และการคุ้มครองทางสังคม
