ข่าวสาร/กิจกรรม
การประชุมสัมมนาเผยแพร่ “ผลการจัดทำงบประมาณด้านสังคม (Social Budgeting) ของประเทศไทย”
วันที่ 29 ก.ย. 2566 (จำนวนผู้เข้าชม  48)
เมื่อวันที่ 22 กันยายน 2566 สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ โดยสายงานสังคม ร่วมกับองค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) ได้จัดงานประชุมสัมมนาเผยแพร่ผลการจัดทำข้อมูลงบประมาณด้านสังคม (Social Budgeting) ของประเทศไทย ณ โรงแรมอมารี วอเตอร์เกท ประตูน้ำ กรุงเทพมหานคร เพื่อเผยแพร่ผลการศึกษาการจัดทำข้อมูลงบประมาณด้านสังคมของประเทศไทย และเสวนาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในหัวข้อ "ข้อมูลงบประมาณสังคมเพื่อการจัดระบบความคุ้มครองทางสังคมของประเทศไทย” ทั้งนี้ มีผู้สนใจเข้าร่วมจากหน่วยงานภาครัฐและองค์การระหว่างประเทศต่าง ๆ มากกว่า 100 ท่าน และรับชมผ่านระบบออนไลน์ มากกว่า 670 ครั้ง

ในช่วงแรก นางสาววรวรรณ พลิคามิน รองเลขาธิการสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และ Mr. Oktavianto Pasaribu ผู้อำนวยการสำนักงานแรงงานระหว่างประเทศประจำประเทศไทย กัมพูชา และสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เป็นผู้กล่าวเปิดงาน โดยชี้ให้เห็นที่มาและความสำคัญของการจัดทำงบประมาณด้านสังคมในฐานะเครื่องมือหนึ่งในการติดตามสถานการณ์ทางการคลังของงบประมาณด้านสังคมของประเทศไทยในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา ซึ่งจะมีส่วนสำคัญในการช่วยวิเคราะห์ความครอบคลุมและแนวโน้มยั่งยืนทางด้านการคลังของระบบความคุ้มครองทางสังคม รวมทั้งการวิเคราะห์ผลกระทบของโครงการ/มาตรการ/กองทุนของงบประมาณด้านสังคมในแต่ละประเภท 

นอกจากนี้ Mr. Simon Brimblecombe หัวหน้าทีมที่ปรึกษาทางเทคนิค และหัวหน้าฝ่ายบริการคณิตศาสตร์ประกันภัยระดับภูมิภาค สำนักงานแรงงานระหว่างประเทศ ยังได้นำเสนอปาฐกถาพิเศษ หัวข้อเรื่อง "การสนับสนุนงบประมาณด้านการคุ้มครองทางสังคมในประเทศไทย: กุญแจสำคัญสู่การพัฒนาทางเศรษฐกิจและสังคม” โดยเริ่มจากการอธิบายความสำคัญและจุดประสงค์ของความคุ้มครองทางสังคม ซึ่งครอบคลุมถึงความจำเป็นทางเศรษฐกิจในการเผชิญกับโครงสร้างประชากรในสังคมสูงวัยของประเทศไทย และมุมมองรายจ่ายความคุ้มครองทางสังคมในฐานะการลงทุนในทุนมนุษย์มากกว่ามุมมองเชิงต้นทุน และในส่วนสุดท้ายจะนำไปสู่ข้อเสนอเชิงนโยบายของความคุ้มครองทางสังคมที่จำเป็นต้องสนับสนุนความต้องการของประชาชน พร้อมทั้งเชื่อมโยงจุดมุ่งหมายอื่น ๆ ไปพร้อมกัน รวมถึงช่องว่างของแนวทางหรือมาตรการในรูปแบบมุ่งเป้า (targeting) หรือประสิทธิภาพของความคุ้มครองทางสังคมในลักษณะหลายชั้น (multi-tier system of universal schemes) และนางสาวดวงกมล วิมลกิจ ผู้อำนวยการกองพัฒนาข้อมูลและตัวชี้วัดสังคม สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ นำเสนอ "ผลการจัดทำงบประมาณด้านสังคมของประเทศไทย” โดยกล่าวถึง แนวคิดและองค์ประกอบการจัดทำงบประมาณด้านสังคม (Social Budgeting) ซึ่งเป็นเครื่องมือรูปแบบหนึ่งสำหรับการติดตามและวิเคราะห์กระแสการเงินในการบริหารจัดการระบบความคุ้มครองทางสังคม และประเด็นสำคัญและข้อค้นพบที่ได้จากการศึกษา ไม่ว่าจะเป็นช่องว่างทางการคลัง ภาระทางการคลังของโครงการ/มาตรการ/กองทุนในแต่ละรูปแบบ แนวโน้มการขยายตัวของรายจ่ายงบประมาณสังคม แนวโน้มรายจ่ายเพื่อบำเหน็จบำนาญของประเทศไทย และการเปลี่ยนผ่านระบบบำเหน็จบำนาญข้าราชการ เป็นต้น ในส่วนของข้อเสนอแนะเชิงนโยบายได้กล่าวถึงการส่งเสริมการจัดสวัสดิการในรูปแบบการร่วมจ่ายเงินสมทบให้มากขึ้น และการนำงบประมาณด้านสังคมมาช่วยออกแบบสวัสดิการให้มีประสิทธิภาพ

จากนั้นเข้าสู่ช่วงการเสวนาเพื่อแลกเปลี่ยนมุมมองและข้อคิดเห็นเกี่ยวกับข้อมูลงบประมาณสังคมและการจัดระบบความคุ้มครองทางสังคมของประเทศไทย พร้อมทั้งสะท้อนให้เห็นถึงปัญหา อุปสรรค และช่องว่างในการนำข้อมูลงบประมาณด้านสังคมไปใช้ในระยะต่อไป โดยได้รับเกียรติจากวิทยากรผู้ทรงคุณวุฒิที่มีความรู้ ความสามารถ และเชี่ยวชาญเกี่ยวกับประเด็นความคุ้มครองทางสังคมและนโยบายการคลัง ดังนี้ 
ดร.ปัณณ์ อนันอภิบุตร ผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนานโยบายการคลังท้องถิ่น สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง กล่าวถึงการจัดทำข้อมูลงบประมาณสังคมเพื่อการจัดระบบความคุ้มครองทางสังคมของประเทศไทยผ่านมุมมองของกระทรวงการคลัง โดยชี้ว่า ประโยชน์ของการจัดทำงบประมาณด้านสังคมจะทำให้เห็นภาพรวมของมูลค่าการลงทุนด้านสังคมทั้งหมด ซึ่งรัฐบาลหรือหน่วยงานที่รับผิดชอบในการจัดสวัสดิการจะได้นำข้อมูลดังกล่าวไปใช้วิเคราะห์แนวทางการพัฒนาและจัดสรรระบบสวัสดิการ หรือออกแบบนโยบายให้สอดคล้องตรงกลุ่มเป้าหมายมากยิ่งขึ้น รวมทั้ง การสะท้อนให้เห็นข้อสังเกตสำคัญ คือ 1) ความท้าทายในการจัดทำงบประมาณด้านสังคมเพื่อการจัดระบบความคุ้มครองทางสังคม อาทิ ภาระทางการคลังที่มีงบประมาณอย่างจำกัด และ 2) การกำหนดนิยามของรายจ่ายด้านสังคมให้ชัดเจน เนื่องจากในปัจจุบันมีความหลากหลายของนิยามที่ถูกนำมาใช้ในการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐต่าง ๆ ทำให้เกิดความทับซ้อนและลักลั่นระหว่างหน่วยงานในการดำเนินการเกี่ยวกับสวัสดิการ

ดร.นันท์นัดดา ฤทธิ์มนตรี ผู้อำนวยการกองพัฒนานโยบายและนวัตกรรมทางสังคม สำนักงานปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ได้กล่าวถึง ทุนที่สำคัญในการพัฒนาประเทศคือ ทุนมนุษย์ ซึ่งการลงทุนในการคุ้มครองทางสังคมถือเป็นการเพิ่มคุณภาพของทุนมนุษย์ที่เป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาระบบเศรษฐกิจของประเทศ แต่ปัจจุบันการลงทุนในระบบความคุ้มครองทางสังคมของประเทศไทยยังอยู่ในระดับต่ำ โดยในกลุ่มประเทศที่มีรายได้ปานกลางระดับสูง มีค่าใช้จ่ายด้านการคุ้มครองทางสังคมเฉลี่ยร้อยละ 8 ของ GDP ขณะที่ประเทศไทยมีสัดส่วนต่ำกว่าร้อยละ 5 ของ GDP นอกจากนี้ ระบบสวัสดิการไทยยังมีช่องว่าง ได้แก่ 1) ประเทศไทยยังมีระดับการคุ้มครองทางสังคมที่ยังไม่เพียงพอ 2) การออกแบบที่ไม่ครอบคลุมทุกกลุ่มคน 3) ระบบสวัสดิการยังขาดการออกแบบในเชิงระบบ ปัจจุบันมีหลายหน่วยงานรับผิดชอบและไม่เป็นเอกภาพ 4) ขาดฐานข้อมูลกลางด้านการคุ้มครองทางสังคม และ 5) โครงสร้างพื้นฐานที่ไม่ได้พร้อมรองรับทุกช่วงวัย 

ผศ.ดร. ภาวิน ศิริประภานุกูล คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สะท้อนให้เห็นความสำคัญของการมีระบบความคุ้มครองทางสังคมโดยจากสถานการณ์ปัจจุบัน พบว่า ครัวเรือนไทยที่ต้องเลี้ยงดูเด็กปฐมวัยส่วนใหญ่เป็นครัวเรือนที่มีรายได้น้อยที่สุดของประเทศ และมีแนวโน้มปรับตัวเพิ่มขึ้น ขณะที่วัยแรงงานของครัวเรือนที่มีรายได้น้อยที่สุดกำลังปรับตัวลดลง ซึ่งเป็นปัญหาเร่งด่วนที่ต้องช่วยเหลือโดยเฉพาะการลงทุนในระบบคุ้มครองทางสังคมให้มากขึ้น เพราะการลงทุนในระบบคุ้มครองทางสังคมคือ การลงทุนระยะยาว โดยเฉพาะอย่างยิ่งโครงการที่เกี่ยวข้องกับเด็กจำเป็นต้องอาศัยระยะเวลาในการดำเนินการเพื่อสร้างผลกระทบเชิงบวกต่อประเทศ และเป็นการลงทุนที่มีความเสี่ยงสูง เนื่องจากเป็นการลงทุนในปัจจุบันแต่ผลลัพธ์ที่ชัดเจนจะเกิดขึ้นในอนาคต รวมทั้งการสร้างนโยบายลงทุนระยะยาวยังมีอุปสรรคในเรื่องการขาดแคลนสารสนเทศเกี่ยวกับผลลัพธ์ในระยะยาว ความเปราะบางในการสร้างเงื่อนไขผูกมัดทางการเมืองในระยะยาว และความท้าทายในการผลักต้นทุนในการลงทุนให้กลุ่มผู้จัดตั้ง  

ต่อจากนั้น ผศ.ดรร ปิติดล คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู้ดำเนินรายการ ได้เปิดพื้นที่ให้ผู้เข้าร่วมงานได้ซักถามและแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็น โดยผู้เข้าร่วมสัมมนาได้มีการแลกเปลี่ยนประเด็นเกี่ยวกับการนำรายได้และภาษีที่ได้จากการค้าขายแลกเปลี่ยนก๊าซเรือนกระจก (Emission trading systems) มาใช้สนับสนุนการจัดระบบความคุ้มครองทางสังคมของประเทศไทย และการส่งเสริมและสนับสนุนให้ประเทศไทยเป็นรัฐสวัสดิการ เป็นต้น

ทั้งนี้ ผู้ที่สนใจสามารถรับชมงานประชุมสัมมนาเผยแพร่ผลการจัดทำข้อมูลงบประมาณด้านสังคม (Social Budgeting) ของประเทศไทย ย้อนหลังได้ทาง Facebook ของสภาพัฒน์


ข่าว : กองพัฒนาข้อมูลและตัวชี้วัดสังคม (กขส.)
ภาพ : จักรพงศ์ สวภาพมงคล

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ 962 ถนนกรุงเกษม แขวงวัดโสมนัส เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพฯ 10100
โทรศัพท์ : 02-2804085 (40 คู่สาย) แฟกซ์ : 0-2281-3938 E-mail : pr@nesdc.go.th , webmaster@nesdc.go.th
นโยบายเว็บไซต์ | นโยบายข้อมูลส่วนบุคคล | นโยบายการรักษาความมั่นคงปลอดภัยของเว็บไซต์