สภาพัฒน์ ฯ ร่วม MOU 10 หน่วยงานพันธมิตร ในการพัฒนาฐานข้อมูลและตัวชี้วัด เพื่อสนับสนุนเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) ร่วมพิธีลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) การพัฒนาฐานข้อมูลตัวชี้วัด เพื่อสนับสนุนเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ โดยมี สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.)  ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ เป็นเจ้าภาพจัดงาน ร่วมกับหน่วยงานพันธมิตร ได้แก่ สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.)  สำนักงานสถิติแห่งชาติ (สสช.) สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.)  กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม (สส.)  กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม (กสอ.)  องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน) (อบก.)  สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย (ส.อ.ท) และมูลนิธิสถาบันสิ่งแวดล้อมไทย (ม.ส.ท.) รวม 10 หน่วยงานพันธมิตร

 

เมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม 2568 นางสาววรรณภา คล้ายสวน ผู้อำนวยการกองยุทธศาสตร์การพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นผู้แทน สศช. ร่วมลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือการพัฒนาฐานข้อมูลและตัวชี้วัด เพื่อสนับสนุนเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ ณ ห้องแถลงข่าว ชั้น 1 อาคารพระจอมเกล้า สำนักงานปลัดกระทรวงอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม

 

การจัดทำบันทึกข้อตกลงนี้ สามารถสนับสนุนภารกิจของ สศช. ใน 3 ประเด็น ได้แก่ 

 

1. เศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy: CE) ที่มีการเพิ่มค่าตัวชี้วัดการหมุนเวียนวัสดุ (MCI) ของผลิตภัณฑ์เป้าหมายใน 3 กลุ่มอุตสาหกรรมหลัก คือ กลุ่มวัสดุก่อสร้าง กลุ่มเกษตร-อาหาร และกลุ่มพลาสติก ตามโมเดลเศรษฐกิจ BCG สอดคล้องกับหมุดหมายที่ 10 ไทยมีเศรษฐกิจหมุนเวียนและสังคมคาร์บอนต่ำ ภายใต้แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13

 

2. ฐานข้อมูลวัฏจักรชีวิตแห่งชาติ (National Life Cycle Inventory Database) โดยการสร้างความต่อเนื่องในการจัดเก็บและพัฒนาข้อมูลให้สอดคล้องกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป ซึ่งจะเกี่ยวข้องกับประเด็นการค้าระหว่างประเทศของมาตรการปรับราคาคาร์บอนก่อนข้ามพรมแดนของสหภาพยุโรป (CBAM) ในอนาคตอันใกล้

 

3. เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) โดยการดำเนินงานอย่างครอบคลุมและยั่งยืนเพื่อให้บรรลุ SDGs ภายใต้บริบทการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม และเทคโนโลยีอย่างรวดเร็ว 

 

การทำบันทึกข้อตกลงนี้ จะทำให้ประเทศไทยมีเวทีในการสร้างความร่วมมือในงานวิจัยและพัฒนาฐานข้อมูลและตัวชี้วัดทางด้านเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ ที่สามารถนำไปใช้ในการประเมินระดับการพัฒนาของประเทศ โดยเฉพาะตัวชี้วัดด้านสิ่งแวดล้อม เช่น ด้านการปล่อยก๊าซเรือนกระจก การผลิตและการบริโภคที่ยั่งยืน เศรษฐกิจหมุนเวียน เป็นต้น ซึ่งได้ถูกกำหนดค่าเป้าหมายไว้ในหมุดหมายที่ 10 ไทยมีเศรษฐกิจหมุนเวียนและสังคมคาร์บอนต่ำ ภายใต้แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 แต่ปัจจุบันยังขาดข้อมูลเชิงลึก และมีความต้องการฐานข้อมูลที่ได้จากงานวิจัย เช่น ข้อมูลการบริโภควัสดุในประเทศ (Domestic Material Consumption: DMC) และดัชนีการหมุนเวียนวัสดุ (Material Circularity Index: MCI) ข้อมูลเหล่านี้จะเป็นฐานข้อมูลอ้างอิงที่สำคัญ สำหรับการจัดทำการประเมินมูลค่าผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศของเศรษฐกิจหมุนเวียน และใช้ประเมินผลความสำเร็จตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ในแผนพัฒนา ฯ ฉบับที่ 13

 

นอกจากพัฒนาฐานข้อมูลแล้ว การมีเวทีความร่วมมือยังเป็นกลไกสำคัญในการเสริมสร้างความพร้อมในการแลกเปลี่ยนในระดับนโยบายให้กับประเทศไทย ในการตอบสนองต่อความท้าทายด้านสิ่งแวดล้อมในเวทีระดับโลก ที่กำหนดทิศทางไปสู่ความยั่งยืนและสร้างการเติบโตอย่างเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เช่น มาตรการของสหภาพยุโรป CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) ที่กำลังส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจไทย โดยเป็นการกีดกันทางการค้าที่มีเป้าหมายเพื่อสิ่งแวดล้อมที่มีการปรับราคาคาร์บอนสำหรับสินค้านำเข้าบางประเภท ป้องกันการนำเข้าสินค้าที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกสูงเข้ามาในสหภาพยุโรป และเพื่อส่งเสริมให้ประเทศนอกสหภาพยุโรปหันมาใช้เทคโนโลยีที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น

 

ดังนั้นการมีข้อมูลและตัวชี้วัดที่น่าเชื่อถือจะช่วยให้ภาครัฐสามารถตัดสินใจเชิงนโยบายได้อย่างแม่นยำ ทันต่อสถานการณ์ และสร้างความได้เปรียบในการเจรจาหรือกำหนดทิศทางในการพัฒนาประเทศในระยะยาวได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป

 

ข่าว/ภาพ : กองยุทธศาสตร์การพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม