เมื่อวันที่ ๒๓ มกราคม ๒๕๖๒ นายวิโรจน์ นรารักษ์ รองเลขาธิการสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ เป็นประธานกล่าวเปิดการอบรมเผยแพร่ความรู้เรื่อง การคิดเชิงออกแบบเพื่อการปรับปรุงการทดลองการสร้างนโยบาย (Design Thinking to Enhance Policy Experimentation) ณ ห้องแถลงข่าว สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ โดยมีอาจารย์พิเศษ วีรังคบุตร จากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เป็นวิทยากร และมีคณะทำงานพัฒนานวัตกรรมเชิงนโยบายและคณะทำงานสนับสนุนฯ ของ สศช. เข้าร่วมอบรมประมาณ ๓๐ ท่าน
รองเลขาธิการฯ กล่าวว่า ห้องทดลองการสร้างนโยบาย (Policy Lab) เป็นโอกาสที่ภาครัฐจะได้เริ่มทดลองกระบวนจัดทำและผลักดันข้อเสนอแนะทางนโยบายในรูปแบบใหม่ รวมทั้งกระตุ้นให้เกิดการใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการทำงานของภาครัฐมากขึ้น
อาจารย์พิเศษ ได้นำเสนอว่าหัวใจของ Design Thinking to Enhance Policy Experimentation คือการนำแนวคิดเชิงออกแบบมาพัฒนากระบวนการจัดทำนโยบายสาธารณะ (Public Policy) ให้สามารถตอบโจทย์ความต้องการของประชาชนได้มากขึ้น เนื่องจากเป็นกระบวนการที่มุ่งเน้นถึงการตอบโจทย์ความต้องการของมนุษย์อย่างแท้จริง (Human-centered Design) และเป็นกระบวนการที่สร้างการมีส่วนร่วมจากทุกฝ่าย โดยเปิดให้ทุกคนที่เกี่ยวข้องเข้ามาร่วมกันออกแบบและสร้างสรรค์นโยบายที่ตนเองต้องการ (Co-creation)
ขณะเดียวกัน Design Thinking ช่วยทำให้ผู้กำหนดนโยบายได้เห็นถึงจุดบกพร่องของนโยบายได้อย่างรอบด้านมากขึ้น เนื่องจากเชื่อว่าการยิ่งทดลองทำซ้ำจะยิ่งทำให้เกิดการพัฒนามากขึ้น ดังนั้นการที่ Design Thinking มีขั้นตอนการผลิตต้นแบบ (Prototype) เชิงนโยบายเพื่อทดลองก่อนนำไปใช้จริง จึงทำให้นโยบายที่ออกมาสามารถตอบโจทย์ความต้องการของประชาชนกลุ่มเป้าหมายมากยิ่งขึ้น
นอกจากนี้ Design Thinking ยังสามารถเสนอความเป็นไปได้ใหม่ ๆ เพื่อแก้ปัญหาในระดับนโยบาย โดยอาศัยเทคนิคการตั้งคำถามในมุมมองที่ต่างออกไป ผสมผสานกับการนำเทคนิคและเครื่องมือสมัยใหม่เพื่อนำมาสร้างนโยบายต้นแบบ อาทิ การวิเคราะห์จากฐานข้อมูลออนไลน์เพื่อเข้าใจพฤติกรรมของประชาชนในยุคปัจุบันมากขึ้น การใช้ Journey Map เพื่อเข้าใจถึงพฤติกรรมและประสบการณ์ของประชาชนกลุ่มเป้าหมายที่จะออกนโยบายให้มากขึ้น และการใช้ Heat map เพื่อเข้าใจถึงลักษณะการกระจายตัวหรือกระจุกตัวในพื้นที่ต่าง ๆ ของสิ่งที่กำลังค้นหาคำตอบ เป็นต้น
การอบรมดังกล่าวเป็นกระบวนการเริ่มต้นเพื่อเสริมสร้างองค์ความรู้และความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับ Design Thinking มาประยุกต์ใช้เพื่อพัฒนาการจัดทำห้องทดลองเชิงนโยบาย สศช. (NESDC Policy Innovation Lab) โดยปัจจุบันมีหัวข้อการศึกษาอยู่ ๔ เรื่อง ประกอบด้วย ๑.งานในอนาคต ๒.การพัฒนาพื้นที่เมือง ๓. การลดความเหลื่อมล้ำ และ ๔. การพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม ขณะที่ในอนาคตจะมีการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการแบบเข้มข้น จำนวน ๘ ครั้ง เพื่อสร้างฐานความรู้และความเข้าใจถึงการนำเทคนิคและเครื่องมือการจัดทำนโยบายสาธารณะสมัยใหม่ในเชิงลึกให้กับผู้เข้าร่วมในคณะทำงานพัฒนานวัตกรรมเชิงนโยบายของ สศช. ต่อไป
|